Bir zamanlar ... Turkey Cinemascope

Nuri Bilge Ceylan, Avrupalı sinefiller için en önemli çağdaş yönetmenlerden biri. “Uzak” ve “Bir Zamanlar Anadolu’da” filmleri Cannes’da Jüri Büyük Ödülüne layık görüldü. Aynı zamanda Avrupa’nın birçok festivalinde ödüller aldı, onurlandırıldı ve hatta iki filmi Oscar’ın Yabancı Dilde En İyi Film dalında adaydı. Daha az bilinen ise, Ceylan’ın sinemacılığından çok daha öncesine dayanan başarılı fotoğraf geçmişi. Nuri Bilge Ceylan, sineması ile paralel giden dönemde ürettiği panoramik fotoğraflarıyla, içinde uyuyan fotoğraf devini yeniden uyandırdı. Fotoğrafın hiçbir sanat dalında olmayan gizemi gerek araştırma gezilerinde gerekse filmlerin çekimlerinde Ceylan‘ı fotoğraf çekmeye yöneltiyor. Ve Ceylan yeni döneminde, tıpkı filmlerde olduğu gibi çarpıcı orantısı ile onu bekleyen panoramik boyutun içine figürlerini yerleştiriyor.

Nuri Bilge Ceylan’ın manzara fotoğrafları, Hollanda’nın büyük manzara ressamlarının tablolarını andırırken, metropol fotoğrafları yalnızlığın hüzünlü portreleridir. Ceylan’ın fotoğraflarında deniz - umudun metaforu - bengisuya dönüşüyor ve insan portrelerinde,
filmlerindeki karakterlerinin hikâyelerini özetliyor. O, kamerasıyla bir sihirbaz ve bu görsel sihir, fotoğraflarına bakanları büyülüyor, tıpkı filmlerini izleyenleri büyülediği gibi. Nuri Bilge Ceylan’ın filmleri kolayca tüketilmiyor, vakit geçirmek için izlenecek filmler değil. Yönetmen, karakterlerini ve sahnelerini bir romancı gibi tasarladığı için, bizi de hikâyenin içine çekiyor. Bizden, karakterleri iyice tanımamız için zaman ayırmamızı bekliyor, onların düşüncelerini ve hareketlerini anlamak ve idrak edebilmemiz için. Ceylan, hiçbir şeyi öylesine söylemiyor, anlattıklarını derinlemesine betimliyor. Bu da, filmlerinin Türkiye’de de çok tartışılmasını kaçınılmaz kılıyor. Çünkü Ceylan, Akdeniz insanının şen şakrak öykülerini değil, kırılgan ve hayatta çuvallayan karakterlerin öykülerini anlatıyor. 

Karakterleri kendi yollarında ilerliyor, çünkü seçtikleri yol yanlış da olsa, vahim sonuçlara doğru da gitse, o yolda ilerlemek zorundadırlar. İşte bu da iktidarda olan siyasetçilerin göstermek istediği, yükselişte olan, siyaseten güçlü bir Türkiye resmine hiç uymuyor. Filmlerini tanımayanlar ve sergide fotoğraflarını ilk kez görecek olanlar, muhteşem fakat efkârlı, hüzünlü, melankolik fotoğraflarla karşılaşacaktır. Filmlerinde olduğu gibi, burada da mutlu mesut bir kaygısızlık bulamıyoruz. 

Bulabildiklerimiz, geniş alanlar, kar altında bir İstanbul, başıboş köpekler, sakin sular ve gözlerimizi asla gözlerinden kaçıramayacağımız insan portreleri. Gözlerimizi kaçıramıyoruz, çünkü yüzlerine fotoğrafçının bakış açısından baksak da, onlar bize aynı arayan ve soran gözlerle bakıyorlar. Bu fotoğraflar, sıradan gibi gözüküp, asla sıradan olmayan anların gizemini kendilerine bakan gözler üzerinden iletiyor. Nesnelerle uzay arasındaki boşluklara adeta fısıltıları yerleştiriyor. Onun fotoğrafları konuşmak yerine susmayı yeğliyor. Müziği, notalardan çok‚ es‘lerin oluşturduğunu ve büyük sessizliklerle daha çok şey anlatılacağını iyi biliyor Ceylan. Bu onun aynı zamanda iflah olmaz varoluşçu yanını da oluşturuyor. Kış manzaraları, bulutlu gökyüzünün kararttığı kentler, sakin sular veya kadınların, erkeklerin ve çocukların portreleri – hiç fark etmiyor – fotoğraflar bizi büyüleyici bir şekilde içlerine çekiyor ve daha biraz önce hiç alakamız olmayan ve hatta varlığından bihaber olduğumuz öykülere dâhil oluyoruz. Ceylan bir „resim sihirbazı“ ve kendini bu sihre kaptıran bir daha asla kurtulamayacaktır.

Matthias Strobel
Direktör KunstKulturQuartier

 

Nuri Bilge Ceylan Fotoğraf Sergisi Almanya Prömiyeri

Türkiye / Almanya Film Festivali 14 Mart günü açılmadan önce Nürnberg başka bir sanat olayına yer veriyor. Dünyaca ünlü yönetmen Nuri Bilge Ceylan’ın „Turkey Cinemascope“ fotoğraf sergisi 6 Mart Çarşamba akşamı açılacak ve 5 Mayıs tarihine kadar gezilecebilecek.

Açılış: 06. Mart 2013, 20.00 Uhr Kunsthaus im KunstKulturQuartier / Königstr. 93, 90402 Nürnberg
Sergi Süresi: 07. Mart - 05. Mayıs 2013
Sergi saatleri: Salı - Pazar 10.00 - 18.00, Çarşambaları 20:00'a kadar

Bilgi: 0911-231 4000


Ayrıntılı Bilgi > KunstKulturQuartier

Nuri Bilge Ceylan Retrospektifi > tıklayınız